Ambtenarengroepje of mensenmens?
Een terugblik op 12,5 jaar jeugdgezondheidszorg
Op 1 juli is het 12,5 jaar geleden dat de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen overging van zorgorganisaties Pantein, Thebe en Vivent naar GGD Hart voor Brabant. Zo konden ouders en kinderen voor de volledige jeugdgezondheidszorg van 0-19 jaar bij de GGD terecht. We verwelkomden 160 nieuwe collega’s. Neonatale screeners Ans Sanders en Linda de Kruijf en jeugdverpleegkundige Maggy van Dooren hoorden daarbij. Zij blikken terug.
Echt anders
Ans werkte als kraamverzorgende bij Vivent. Daar deed zij met een groep van 12 collega’s ook de hielprikken en gehoortesten. “Bij de overgang moesten we kiezen: als kraamverzorgende bij Vivent blijven of als screener naar de GGD. Van de 12 konden er maar vijf of zes als screener mee. We moesten daarvoor dus solliciteren. Ik was 54 en de kraamzorg is nu eenmaal fysiek zwaar. Daarom koos ik voor neonatale screener. Voor mij een mooie kans.”
Maggy: “Ik werkte als jeugdverpleegkundige bij Thuiszorg Brabant Noordoost, later Pantein. We liepen toen nog samen met de ouders het hele traject. We kwamen bij zwangeren op huisbezoek met advies over voorbereiding, materialen en veiligheid. Ik gaf een cursus voor aanstaande ouders. En na de geboorte volgde je de kinderen en gezinnen op het consultatiebureau. Je bouwde een band op met de ouders en zag ook de broertjes en zusjes opgroeien. Bij de GGD ging ik ook als jeugdverpleegkundige aan de slag. Maar de functie was wel echt anders.”
Linda werkte als teamassistente bij Thebe, met een vast contract voor 5 uur en een aanvullend oproepcontract. Dat laatste viel weg bij de overgang. GGD Hart voor Brabant kende namelijk geen 0-uren contracten. “Het heeft een aantal jaren geduurd voordat mijn uren weer op het oude niveau waren. Ik ben binnen de GGD van teamassistente naar neonatale screener gegaan en heb me tussendoor ook nog ingezet voor het voortgezet onderwijs.”
Leren zwemmen in het diepe
De overgang van de ene naar de andere organisatie bracht nogal wat veranderingen met zich mee. En daar werd wisselend op gereageerd.
Linda: “Ik was jong en ging gewoon met de flow mee. Er zijn wel collega’s gestopt. Vaak waren ze al op leeftijd en voor hen hoefde deze overstap niet meer zo. Als je al heel lang in ‘het Thebe plaatje’ zat, dan was de overgang best groot. Bij Thebe was het contact met collega’s, ook van andere locaties, veel breder. Bij de GGD werkte je zelfsturend met je eigen team. Bij ons was dat een arts, 2 verpleegkundigen en 2 assistenten. Een klein groepje dus.”
Maggy vult aan: “Het gemoedelijke in het stukje klantcontact en het team is wat meer bedrijfsmatig en zakelijk geworden. We kregen als zelfsturend team meer eigen verantwoordelijkheid. Dat waren we niet gewend en daar was op dat moment best wat weerstand tegen. Ook het werk werd echt anders. We moesten ineens kennis hebben van het basisschool kind. Het 9 jaar consult en de vaccinaties kwamen erbij. Maar ik zag het als een kans. We kregen meer ruimte om zelf dingen te gaan doen. En om het stukje waar je het meest plezier in had naar je toe te trekken. Ook in salaris ging ik erop vooruit, dus dat was mooi meegenomen.”
“Het was alsof ik in het diepe werd gegooid, maar eerst nog moest leren zwemmen”, vertelt Ans. “Veel nieuwe dingen kwamen op ons af. We zagen de GGD als ambtenarengroepje en wij waren meer de mensenmensen. Als neonatale screener werk je van huis uit en kom je eigenlijk alleen voor materialen of de kerstborrel op kantoor. Dus echt veel contact met collega’s heb ik niet. Daardoor voel ik me denk ik nog steeds meer een neonatale screener die bij de GGD werkt, dan een GGD-er.”
Van papier naar digitaal
Een grote verandering was de digitalisering. Maggy: “Toen ik begon met werken, schreven we nog alles in mappen op. We waren allemaal digibeten, niemand kon met computers werken. Daar moest de GGD in investeren.”
Linda bevestigt dat: “Je legde de papieren dossiers klaar voor de volgende werkdag: geel voor de meisjes, groen voor de jongens. Onze nieuwe collega’s van de GGD werkten toen al met een digitaal systeem.” Maar ook dat had regelmatig zijn kuren. “We hebben wel eens bureaus moeten afzeggen vanwege een storing. Dan kon je helemaal niets.” Maar na de komst van Kidos ging dat veel beter. Ans: “We zetten inmiddels ook zelf de screening resultaten in Kidos. Zo wordt het zichtbaarder wat je bijdraagt en kunnen collega’s er ook makkelijker wat mee doen.”
Maggy: “We hebben in de afgelopen 12,5 jaar echt een professionaliseringsslag doorgemaakt, op heel veel vlakken. Ook in de maatschappij is veel veranderd. Gezinnen zijn complexer geworden. In de loop van de jaren kwamen er bijvoorbeeld meer echtscheidingen en meer armoede. Eerst waren we vooral bezig met opvoedondersteuning. Nu bieden we veel meer multidisciplinaire en complexere zorg.”
Op hun plek
Van de 160 collega’s die in 2012 zijn overgegaan, werken er nu nog meer dan 100 bij GGD Hart voor Brabant. Linda, Ans en Maggy snappen wel waarom.
Linda: “Bij de GGD kun je groeien. Ik heb allerlei soorten werk gedaan en zit echt op mijn plek. Ze denken daarin mee en dat is fijn!”
Maggy ziet dat we door nieuwe ontwikkelingen zoals Kansrijke Start en Gezonde School veel breder zijn gaan kijken. En dat we veel meer samenwerken met bijvoorbeeld huisartsen. “Dat motiveert. Je bent het gezicht in de wijk en op school. Er is altijd een nieuwe uitdaging. Daardoor raak ik nooit uitgekeken op mijn werk.”
Maar niet iedereen was alleen maar enthousiast. Maggy: “Collega’s die destijds al wat ouder waren kijken niet altijd positief terug op de overgang. Zij kunnen nu nog met heimwee praten over de tijd van toen.” Dat geldt niet voor Ans. Die heeft het na al die jaren nog steeds heel erg naar haar zin: “Ik word in december 67 en weet nog niet of ik dan stop of doorga.”
