BLOG: Seksueel plezier of seksuele angst?

Neem nou soa’s, die zijn een grote belemmering in het fijn seks kunnen hebben. Al heeft de een er wat meer last van dan de ander. Door de jaren heen is er veel aandacht geweest voor alle risico’s van seks voor je gezondheid. Denk aan veilig vrijen campagnes en anticonceptie gebruik. Als team seksuele gezondheid willen we benadrukken dat seks vooral fijn en plezierig hoort te zijn én dat dat genot de reden mag zijn voor het hebben van seks. Vandaag is het de internationale dag van seksuele gezondheid, een dag waarin we stil staan bij de positieve kanten van seks. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Fijne en plezierige seks hebben?

Seksualiteit en de rol van cultuur en religie

Mayram*, een jonge vrouw van 22 jaar, komt bij mij op het spreekuur om zichzelf te laten testen voor soa. Tijdens de anamnese valt het me op dat Mayram geen anticonceptie gebruikt, maar ze gebruikt ook geen condooms. Althans niet standaard. “Ik vind het zo’n gedoe mevrouw, die condooms. En ik mag van mijn geloofsovertuiging geen seks hebben voor het huwelijk, daardoor is anticonceptie geen optie voor mij. Of ik een kinderwens heb? Nee, o ja later wel, maar nu een kind krijgen dat zou echt een schande zijn”. Mayram zit vast tussen de lichamelijke behoeften die ze ervaart en het geloof wat ze aanhangt. Mayram vertelt dat het geloof enorm belangrijk is voor haar, maar dat ze wel een andere kijk heeft op seks voor het huwelijk. Haar ouders niet. Dit vindt ze soms wel eens moeilijk.

Ik vraag Mayram of ze op dit moment plezier beleeft aan de seksmomenten die ze heeft. “Heel eerlijk mevrouw, niet altijd. Ik ben zo’n stresskip steeds. Ik gebruik wel iedere keer een morning-afterpil, mijn hele lichaam is in de war nu. En mijn moeder controleert altijd of ik menstrueer. Ik vind al dat liegen wel ingewikkeld”. Ik heb met Mayram een uitgebreid gesprek over wat voor haar fijne seks is en wat ze hiervoor nodig heeft. En hoe dit dan past in hoe ze het geloof een plek geeft in haar leven.

Het spreekuur bij de GGD is voor álle vragen over seks en seksualiteit

Een spreekuur bij seksuele gezondheid is zoveel meer als alleen het screenen op soa’s. Uiteraard is het fijn dat er voor bepaalde doelgroepen de mogelijkheid is om zich te laten testen, zeker als het risico op soa wat hoger is. Zo houden we het collectief fijn en veilig voor elkaar. Ook bieden we ruimte en veiligheid bij onze consulten om te spreken over hoe seks beleefd wordt, praten we open over seksuele voorkeuren. In mijn vak zijn dit de mooiste consulten. Personen die bij ons op consult komen zijn vaak aangenaam verrast dat er een plek bestaat waarin alles er mag zijn. Waar geen oordelen zijn en waar iemand echt naar hen kan luisteren. Veel personen kunnen dit thuis of in hun sociale context niet kwijt. Seksueel plezier, het belangrijkste wat er is!

Open en positief in voorlichting en advies

Gezien de toename van het aantal soa’s in ons land, de hoeveelheid aan onbedoelde zwangerschappen en het seksueel geweld, blijft psycho-educatie bij seksuele vorming enorm belangrijk. De uitdaging aan ons als professional is vooral hoe je dat doet vanuit een positieve benadering. Voor mij betekent het vooral aansluiten bij de persoon die voor me zit of die ik wil bereiken. En dat wil ik jou als professional ook meegeven: sluit aan bij de prioriteiten en beleving van jouw cliënt. Vraag open aan je cliënt hoe ze hun seksleven ervaren en beoordelen. Dit geeft mij in mijn gesprek zo ontzettend veel mooie informatie en haakjes: hopelijk helpt het jou in jouw hulpverlening ook.

Advies met aandacht voor uitgangspunten van je cliënt

Zo is het voor Mayram belangrijk dat ze seks kan blijven hebben, maar dat ze zich wel veilig voelt. Na een aantal gesprekken kiest Mayram voor een hormoonstaafje. Ze heeft er goed over nagedacht. De angst die ze nu steeds ervaart over een mogelijke zwangerschap belemmert haar in haar seksueel plezier. Na het plaatsen van het hormoonstaafje heb ik nog een nazorggesprek. “Ik ben zo blij mevrouw dat u met mij dit gesprek aan bent gegaan. Zoveel dingen die ik niet wist. En deze keuze had ik anders nooit gemaakt. Ik heb al mijn vriendinnen laten weten dat ze naar jullie moeten komen!”.

Prachtig toch?! Wat de manier van insteken in een gesprek voor effect kan hebben. Seksuele gezondheid is voor iedereen, ook als je er een andere invulling aan geeft.

^{* Naam van de cliënt in deze blog is aangepast om de privacy van de cliënt te beschermen.}