Als seks je werk is

Persoonlijk denk ik dat dit negatieve label komt omdat je vaak enkel iets hoort over het sekswerk als er iets negatiefs is gebeurd, denk bijvoorbeeld aan mensenhandel en (seksueel) geweld. En er zijn mensen die heel bewust kiezen voor een vorm van sekswerk, puur omdat ze het als leuk ervaren. Het geeft hen voldoening. Sekswerkers gaan met net zoveel plezier naar hun werk, als anderen die bijvoorbeeld een kantoorbaan hebben. Bij sekswerk is het wel van groter belang om aandacht te hebben voor veilig werken. Ondanks dat bepaalde vormen legaal zijn in Nederland gebeurt ook nog veel onvergund . De omstandigheden zijn verbeterd, maar nog zeer zeker niet optimaal. Ik wil het plaatje niet te rooskleurig maken. Er zijn inderdaad ook nog steeds sekswerkers die onderdrukt worden. Maar waar let je op? Hoe weet je of iemand bewust kiest voor dit vak en veilig is?

Mooi als je als sekswerker kritisch kan zijn over jouw klantenbestand

Neem nou het verhaal van Jody*, 25 jaar oud, zij heeft naast haar zorgbaan ook een baan als escort. Ze komt voor het eerst bij afdeling seksuele gezondheid voor een soa-check. Tijdens het consult merk ik dat Jody met heel veel plezier over haar beide banen kan vertellen. Ze mag kritisch van zichzelf zijn over de klanten die ze aanneemt. Ze heeft deze luxe ook vind ze zelf, omdat ze naast het sekswerk ook nog een andere baan heeft. Jody is ooit begonnen met het sekswerk omdat ze op deze wijze haar studie kon betalen. Ze kwam zelf uit een arm gezin en ze wilde niet direct starten met een grote schuld op haar naam. Via een vriendin kwam ze in aanraking met het escort werk. Ze vertelt dat zij best veel mensen kent die een vorm van sekswerk doen om bijvoorbeeld hun studie te betalen.

Niet een gesprek om te delen op feestjes, wel voor (zeer) goede vrienden

Jody geeft aan dat ze het de eerste keer wel wat spannend en ongemakkelijk vond, maar al snel er veel plezier aan kon beleven. Ze schaamt zich er niet voor, maar het is geen onderwerp van gesprek met haar ouders. Ze denkt niet dat haar ouders deze keuze zullen begrijpen en ze is ook bang dat haar ouders er een schuldgevoel door krijgen omdat ze het geld niet hadden voor haar studie. “Dit is echt helemaal geen punt voor mij”, zegt Jody, “maar misschien wel voor hen. Ik heb een aantal vriendinnen die het weten en die vinden het alleen maar spannend. Ze willen altijd alles weten, lacht ze”. Jody heeft het goed voor zichzelf geregeld als het gaat om het escort werk. Ze heeft een vriendin die altijd weet waar ze is, ze heeft een codewoord afgesproken en checkt haar klanten altijd op de Ugly Mugs NL website. Ook gebruikt Jody altijd een condoom als er tijdens een afspraak seks is. Ze merkt wel op dat ze er bij haar klanten heel secuur in is, maar daarbuiten het condoom soms nog wel vergeet. Ze vindt het belangrijk om zichzelf 4 keer per jaar op soa te laten checken.

Sekswerkerspreekuur GGD met PMW013 en MO Den Bosch

Vanuit het team Seksuele Gezondheid van de GGD werken we samen met Prostitutie Maatschappelijk Werk (PMW013) en Maatschappelijk opvang Den Bosch. We hebben een speciaal sekswerkerspreekuur op de maandag in Den Bosch en op de vrijdag in Tilburg. Als sekswerker kun je dan zowel op afspraak komen, als gewoon binnen komen lopen. Zo hopen we de drempel tot soa-screening te verlagen. Tijdens deze spreekuren zijn er ook altijd ervaringsdeskundigen aanwezig. Dit is zo’n mooie samenwerking. Zij weten alles als het gaat over veilig werken, maar kunnen sekswerkers ook begeleiden in het starten met sekswerk of een carrière switch maken, de financiën of andere praktische zaken. Ze bieden altijd een luisterend oor en denken met de sekswerkers mee. We proberen de sekswerkers altijd te motiveren om even kennis te maken met de ervaringsdeskundigen, zodat ook het signaleren van eventuele moeilijkheden / zorgen beter verloopt. Ook vertellen we onze cliënten actief over het platform Seksworks.nl. Dit is een platform van belangenbehartigers voor alle sekswerkers in onze regio. Een veilige plek waar je als sekswerker vragen kunt stellen en ook je hart kunt luchten. Als sekswerkers het directe contact tijdens ons inloopspreekuur nog te snel vinden, is een bezoek aan de website Seksworks.nl een mooie eerste stap.

Hoe maak je een onveilig gevoel bespreekbaar?

Mercedes*, 34 jaar, komt voor een reguliere check-up. Ze komt voor het eerst bij ons team op het spreekuur. Ze geeft aan dat ze eerder weleens naar de huisarts ging. Mercedes is wat terughoudend in haar informatie, ze deelt niet veel over haar werk. Als werklocaties benoemd ze hotels en bij iemand anders thuis. Haar vriend is haar chauffeur en wacht altijd tot ze klaar is. Over veiligheid hoeven we het volgens haar niet te hebben, dit heeft ze allemaal geregeld. Haar vriend weet alles. Hij staat nu ook beneden te wachten tot ze klaar is. Mercedes heeft geen behoefte om in gesprek te gaan met ervaringsdeskundigen. Ze weet alles en anders weet ze wel waar ze de informatie moet vinden.
Het gesprek zit me niet lekker. Na het spreekuur bespreek ik de casus anoniem met een van de ervaringsdeskundigen. Mercedes geeft meerdere signalen af dat er mogelijk iets niet veilig verloopt. De vriend die overal bij aanwezig is, zou zomaar een pooier kunnen zijn. Haar terughoudendheid. Ook voor mij als professional is het fijn om dit meteen te kunnen delen en samen een plan te maken hoe we deze cliënt kunnen ondersteunen om ieder geval bij ons terug te komen. Om te kunnen blijven signaleren.

Luisteren om te begrijpen, sta open voor de keuze van de ander

De aanname is vaak dat sekswerkers een negatieve ervaring hebben gehad en op de manier in het sekswerk terecht komen. Dit staat echter los van elkaar. En er zijn ook mensen die van hun traumatische ervaring juist een hele mooie en positieve ervaring maken. Zo las ik het indrukwekkende verhaal van Alejandra Ortiz, een transvrouw gevlucht uit Mexico. Ze schreef een prachtig boek over haar zoektocht naar zichzelf en haar weg in het sekswerk. Alejandra leert al jong dat dat het in haar thuisland onveilig is. Ze vlucht naar de VS en met een omweg komt ze in Nederland aan. Vele ervaringen verder, blijft de drang naar vrijheid, lief te hebben en te leven bestaan. Ondanks dat er hele aangrijpende ervaringen zijn, blijft ze vechten voor haar ruimte. Dit boek geeft een mooie inkijk in hoe een negatieve ervaring toch kan bewegen naar een positief leven en dat ook in dit leven een bewuste keuze voor sekswerk kan bestaan. Het mag er allebei zijn. Het is belangrijk om ruimte te hebben voor verhaal en de keuzen van anderen, niet te (ver)oordelen. Ga het gesprek aan, check wat de persoon voor je beweegt of die persoon zich veilig voelt. En zoek contact met ketenpartners als er zorgen of signalen zijn. Heb jij zorgen over een cliënt? Mijn collega’s en ik staan open voor intercollegiaal contact.

_{* De naam van auteur Alejandra Ortiz is origineel. De namen van cliënten in deze blog zijn aangepast om hun privacy te beschermen.}

Foto’s in header zijn gemaakt door Juno Mac (SW Parliament Protest 080318_053) CC BY-NC-ND 2.0 en Bojan Cvetanović (’Sex work is work’ – Europride 2019) CC BY-SA 4.0