Werken aan mentale gezondheid: samenwerking tussen school, GGD én online

De groep middelbare scholieren met mentale klachten groeit. Veel jongeren zijn onzeker en hebben moeite met het leggen van sociale contacten. Eenzaamheid ligt op de loer en negatieve gedachtes stapelen zich op. Wellicht hoort het bij deze (digitale) tijd? Ik vind het daarom extra belangrijk om hier op de middelbare school – én daarvoor – aandacht voor te hebben.

Het masker verdwijnt dankzij de juiste vragen en een luisterend oor

Terug naar het puberende meisje in mijn spreekkamer. Het gesprek met deze middelbare scholier start naar aanleiding van een vragenlijst in de 2e klas. Deze lijst geeft inzicht in de lichamelijke en mentale situatie, maar tijdens een consult hoor en zie ik pas hoe het echt met de puber gaat. Tenminste, als ik de juiste vragen stel. Hoe gaat het thuis, op school en met jou? Welk cijfer geef je jezelf op een schaal van 1 tot 10 over hoe het met je gaat? Wat maakt dat het geen 10 is en hoe kan ik jou helpen dit te verbeteren? Moet het altijd een 10 zijn? Best intense vragen nu ik ze zo opsom. Daarom is het superbelangrijk dat we samen eerst een vertrouwensband creëren.

Mentale gezondheid is geen makkelijk onderwerp om over te praten. Jongeren kunnen, zeker op deze leeftijd, veel verbloemen. In de vertrouwde (thuis)omgeving draagt ook dit meisje vaak een masker, tot ze boven in haar eigen kamer zit. Voor jongeren is het soms makkelijker om een buitenstaander in vertrouwen te nemen, dan een docent of ouder. Ik vertel haar dat ze me in vertrouwen kan vertellen wat haar dwars zit. Vervolgens bekijken we samen hoe we de situatie kunnen verbeteren en wie we hierbij wel en wie we niet betrekken. Dat resulteert soms in het samen opbellen van de ouders. Het vertellen van je verhaal aan mij als Jeugdverpleegkundige en daarna samen aan je naasten, lucht vaak enorm op. Ook voor deze meid.

Een netwerk van zorgprofessionals en zelfhulpmodule Evie

Soms is er meer aan de hand en heeft een kind naast mijn begeleiding behoefte aan een breder traject. Om die inschatting te kunnen maken overleg ik met de jeugdarts en orthopedagoog van de GGD. Verder werk ik ook nauw samen met het zorgteam op school. Dat team bestaat onder andere uit counselors en schoolmaatschappelijk werkers. Bij complexere problemen schakelen we de hulp van de huisarts of de praktijkondersteuner in. Ik heb dus een verbindende en signalerende rol tussen jongeren en allerlei zorgprofessionals.

Naast mijn hulp en die van het zorgteam zet ik zelfhulpmodule Evie graag in. Deze online tool past goed bij de doelgroep en bij deze tijd. Vaak is er niet direct behoefte aan praten alleen, maar zijn jongeren wél gemotiveerd om zelf aan de slag te gaan. Bovendien sluit Evie aan bij meerdere typen mentale problemen en leerbehoeften. Jongeren kunnen er namelijk lezen, luisteren én doen (opdrachten) over onder andere de volgende onderwerpen: minder piekeren, voel je goed over jezelf en omgaan met gedachtes.

Werken aan je mentale gezondheid is geen quick fix

Samen met de scholier houd ik de regie over voortgang en resultaat. Via Evie plan ik namelijk feedbackmomenten in en pas daarna is het volgende onderdeel beschikbaar. Vanuit huis kan de scholier ook via chat met mij in contact komen. Tot slot evalueren we: in hoeverre hebben onze gesprekken en de module in Evie de situatie verbeterd? Op welke manier wil je blijven werken aan je mentale gezondheid? Soms is het met de geboden hulp gewoon goed, soms volgt een vervolggesprek of een nieuwe module in Evie en af en toe is extra professionele hulp nodig. Evie is dan ook een mooie overbrugging tot die eventuele extra professionele hulp kan starten. Ik kan ook de voortgang en de resultaten uit Evie delen met de maatschappelijk werker, de praktijkondersteuner of de psycholoog. Daarmee kan ik concluderen: niet alleen de jeugdverpleegkundige verbindt, ook Evie doet dat! En de conclusie van het meisje uit het 2e leerjaar van de middelbare school? Die gaf na afloop eerlijk toe dat ze eigenlijk niet zoveel zin had in ons gesprek en het vast geen effect zou hebben. En nu? Nu is ze blij dat ze haar ei kwijt kon en het leven op dit moment een stukje lichter voelt.