Bananen, ze zijn krom of recht of vol paarse glitters

Glitter-fruit als ijsbreker…

Kees*, een jongen van 18 jaar, komt bij mij op het spreekuur. Tijdens het consult valt het mij op dat hij wat voorzichtig is in het antwoorden. Hij maakt weinig oogcontact en zijn reacties zijn kort. Op de vraag of hij zich thuis voelt bij een bepaalde seksuele identiteit, schudt hij ‘nee’ met zijn hoofd. Hij zit ondertussen naar de Sense-kaartjes te kijken op mijn bureau. Hierop staan glitterbananen, meloenen en een aubergine met een grote roze donut. Ik vraag Kees welk kaartje hem aanspreekt. Op dat moment pakt hij het kaartje met de grote glitterbanaan. Kees vertelt dat hij deze afbeelding vaker zag en dat hij hierdoor is gaan nadenken. In contact met vrienden gaat het al gauw over perziken en de aubergine in de donut steken. Hij doet hieraan mee, maar hij weet niet goed of dit wel is wie hij is.

Kees komt voor een soa test omdat hij onder invloed van alcohol seks heeft gehad met een meisje. Hij herinnert zich niet zo veel van dit contact. Kees benoemd dat hij er niet trots op is. Hij heeft geen condoom gebruikt en hij heeft nu wat zorgen over een mogelijke soa. Kees heeft verder geen klachten, maar hij weet dat dit ook niet altijd zo hoeft te zijn.

Mijn banaan deed het niet

Ik stel hem de vraag of hij wel heeft kunnen genieten van zijn eerste seksuele contact, ondanks dat hij niet zoveel meer weet. Kees kijkt weer even weg en zegt “nee, mijn banaan deed het niet”. Door deze uitspraak komt er een kleine glimlach op zijn gezicht. Ik vraag of hij zijn penis altijd banaan noemt, waarop Kees aangeeft eigenlijk niet. Hij gebruikt soms jonge heer of pik, maar meestal noemt hij hem gewoon penis.

Wat bedoel jij met vrijen?

Tijdens consulten is het belangrijk om dezelfde taal te spreken met de persoon die tegenover je zit. Dit is belangrijk omdat je op die manier kan checken of de informatie duidelijk is en dat het op de juiste manier geïnterpreteerd wordt. Ik weet nog goed dat mijn voormalige schoonmoeder ooit vroeg of ik al gevreeën had met haar zoon in het bijzijn van heel de familie. Mijn wangen kleurden mooi rood en later merkte ik dat het mij boos maakte. ‘Hoe kon ze zo’n intieme vraag nu stellen waar iedereen bij was? En wat ging het haar eigenlijk aan?’. Even voor het beeld, ik was 14 jaar oud. Bij het navragen bleek dat mijn schoonmoeder het over zoenen had. Zo zie je maar weer, dat taal heel bepalend kan zijn in de wijze waarop de ander de informatie hoort. Zo ook bij de mensen die wij zien op ons spreekuur.

Tijdens het Sense-spreekuur hebben we alle tijd voor je

Tijdens het consult met Kees gaat het minimaal over soa, maar veel meer over zijn seksuele identiteit en beleving. Ik vraag Kees wat de reden was dat zijn ‘banaan’ het niet deed. Kees moet opnieuw lachen. Hierdoor komt het gesprek wat meer in dialoog. Kees denkt zelf niet dat het aan de hoeveelheid alcohol lag. “Ik vond er gewoon niet zoveel aan. Het was wel spannend omdat het nieuw voor me was. Maar echt opgewonden, nee dat werd ik niet”. Ik vraag hem of hij eerder wel momenten heeft ervaren van opwinding. Kees vertelt enthousiast over een film die hij laatst heeft gezien, waarin twee mannen vurig seks hadden. “Ik denk dat ik mezelf meer aangetrokken voel tot mannen, is dit gek?” vraagt Kees. “Nee, helemaal niet”, antwoord ik. Een seksuele voorkeur kan veranderen en is nooit definitief. Een seksuele voorkeur is dus voor iedereen anders. De een weet al jong dat hij homoseksueel is en de ander weet het pas veel later of is meer fluïde. Ik vraag Kees hoe het voor hem zou zijn als hij op jongens zou vallen. Kees is vooral wat bang voor de reacties uit zijn omgeving. “Straks vindt niemand mij meer leuk of word ik buitengesloten”,antwoordt Kees. Verder in het consult lijkt Kees er toch open voor te staan om zijn gedachten en zoektocht te delen met zijn zus. Hij vertrouwt haar en zij voelt veilig om het als eerste mee te delen. Ik benoem dat hij op deze wijze een mooie stap maakt in het zorgen voor zichzelf en zichzelf te uiten. Kees bloost een beetje en knikt voorzichtig ja.

Is beeldtaal gebonden aan een generatie?

Samen met een jongeren reclamebureau hebben we met ons team de huidige sense posters ontworpen. Ik weet nog goed dat er heel wisselend op gereageerd werd. Vooral de jongeren vonden de posters fantastisch. Iedereen wilde een selfie met deze ‘kunst’. De wat oudere mensen vonden het soms aanstootgevend of onduidelijk. Persoonlijk ben ik van mening dat het altijd goed is om aan te sluiten bij de doelgroep waar je mee samen wilt werken. En in dit geval werkt fruit en groente dus ontzettend goed. Zeker het visueel maken van informatie kan een mooi begin zijn vaneen gesprek. Zoals met Kees, die zich erg aangetrokken voelde tot de paarse glitterbanaan en hierdoor voor het eerst zijn zoektocht naar zijn seksuele identiteit bespreekbaar kon maken. Geeft een poster van een glitter banaan jou een negatief gevoel? Dan is het interessant om eens bij jezelf in te checken waar dit gevoel vandaan komt. Je eigen referentiekader neem je namelijk snel mee in een gesprek en kan ervoor zorgen dat het gesprek niet loopt. Dit bewustzijn is essentieel in gesprekken over thema’s als seksualiteit.

Kees gaat naar de wc om zijn urine op te vangen. Bij terugkomst heb ik 2 condooms met de paarse glitterbanaan voor hem klaar gelegd. Kees moet hard lachen “die ga ik zeker gebruiken!”. Als laatste vraagt Kees hoe hij er nu achter kan komen of hij echt op jongens valt. Ik vraag hem of hij daar zelf een idee over heeft. Kees vindt dit een moeilijke vraag. “Wat zou je jouw beste vriend adviseren als hij deze vraag zou stellen?” vraag ik. “Probeer het eens uit”, denkt Kees. En dan gaat Kees op ontdekkingstocht voor zichzelf, met zijn paarse glittercondooms op zak. En mocht hij in de toekomst toch blijven twijfelen of vastlopen dan weet hij ons Sense spreekuur te vinden! Wat fantastisch hoe fruit een mooie uitwerking kan hebben in ons seks en soa spreekuur.

_{* Naam van de cliënt in deze blog is aangepast om de privacy van de cliënt te beschermen.}