Statistieken onthullen: groep psychisch ongezonde pubers bestaat voor de helft uit eenzame meisjes

Samenhang eenzaamheid en psychische gezondheid opvallend sterk

Eenzame jongeren zijn 6 keer zo vaak psychische ongezond als jongeren die niet eenzaam zijn. Ervaren gezondheid en omgaan met stress hangen minder extreem, maar ook zeer sterk samen met psychische gezondheid. Jongeren met een matige of slechte ervaren gezondheid en jongeren die moeilijk met stressvolle gebeurtenissen kunnen omgaan zijn zo’n 3 keer vaker psychische ongezond. De mate van samenhang tussen respectievelijk eenzaamheid, ervaren gezondheid, omgaan met stress en psychische gezondheid is voor jongens en meisjes ongeveer gelijk, maar de drie factoren komen bij meisjes veel vaker voor dan bij jongens. Van de meisjes is 36% eenzaam, heeft 19% een minder goede gezondheid en vindt 39% het moeilijk om met stressvolle gebeurtenissen om te gaan. Bij jongens is dat respectievelijk 19, 12, 21%. Dit samen zorgt ervoor dat de groep jongeren met psychische problemen voor de helft bestaat uit eenzame meisjes.

Clusteranalyse brengt ‘risicogroepen’ in beeld

Ook jongeren in gezinnen die moeten opletten met geld hebben vaker psychische problemen. Natuurlijk staan al deze ‘risicofactoren’ niet los van elkaar. Hoe meer van deze factoren samen voorkomen, hoe groter de kans dat er ook sprake is van psychische problemen. Dat de ‘risico’s’ hoog kunnen oplopen blijkt uit de resultaten van een clusteranalyse. Met deze analyse werden jongeren op basis van geslacht en de vier genoemde factoren ingedeeld in twaalf groepen (clusters). In twee van de gevormde clusters zijn maar liefst 3 op de 4 jongeren psychisch ongezond. Een van deze clusters bestaat uit eenzame meisjes die thuis niet zo goed kunnen rondkomen. Zij hebben vaker dan gemiddeld een slechte ervaren gezondheid. Zeven procent van alle jongeren valt in deze groep. Het tweede cluster wordt gevormd door eenzame jongens en meisjes met een minder goede ervaren gezondheid (maar geen moeite met rondkomen). Vijf procent van alle jongeren behoort tot deze groep. Jongeren uit beide clusters hebben vaker dan gemiddeld moeite met stressvolle gebeurtenissen. Ook schokkend: van alle jongeren die er afgelopen jaar vaak aan dachten om een einde aan hun leven te maken behoort 2 op de 3 tot een van de beschreven clusters!

Cijfers bieden aanknopingspunten voor signalering en preventie

Ook al geven de analyses geen uitsluitsel over oorzaak en gevolg -eenzaamheid leidt tot psychische klachten of andersom-, duidelijk is wel dat we bij jongeren met een combinatie van de genoemde factoren alert moeten zijn op psychische klachten. Het lijkt hoe dan ook zinvol om in te zetten op preventie van eenzaamheid. Het groeiende aantal gezinnen met financiële problemen is, in relatie tot psychische problemen bij jongeren, zeker iets om goed in de gaten te houden. Hopelijk kunnen GGD’en, gemeenten en netwerkpartners met gerichte signalering en preventie niet alleen psychische klachten maar ook erger voorkomen. Zo brengen we samen deze cijfers tot leven.

Wil je meer weten over het Team Onderzoek van de GGD Hart voor Brabant? Check onze pagina met onderzoeksresultaten.